23 października 2021 r. w Szamotułach odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej Idziemu Świtale, założycielowi pierwszej drużyny skautowej w Wielkopolsce (1911 r.) – szamotulskiej drużyny im. księcia Józefa Poniatowskiego, Tablica zawieszona została przy wejściu do kamienicy przy ul. Kościelnej 2, gdzie przez dekadę mieszkał i prowadził gabinet dentystyczny.
Urodzony w 1877 r. w Wielkiej Topoli koło Skalmierzyc, był człowiekiem gruntownie wykształconym, ukończył studia medyczne i prawnicze. W latach 1901-1902 należał do organizacji „Unitas”, skupiającej polskich studentów na Uniwersytecie Lipskim. Był redaktorem pisma „Praca”. Skazany został w 1907 r. na dwa miesiące więzienia za krytyczne uwagi o wojsku pruskim. Działał w Polskiej Lidze Narodowej i powstałym w 1902 r. stowarzyszeniu „Eleusis”, które miało duży wpływ ideowy na kształtujące się później harcerstwo. Był posłem XXI kadencji sejmu pruskiego, zdobył mandat w wyborach z czerwca 1908 r. jako jeden z 15 Polaków (9 w Poznańskiem, 3 w Prusach Zachodnich i 3 na Górnym Śląsku). Aktywnie występował w Reichstagu w obronie praw Polaków, był sekretarzem Koła Polskiego. Należał do poznańskiej endecji (Narodowa Demokracja). Przez ponad dekadę mieszkał w Szamotułach, ok. 1919 r. przeniósł się do Bydgoszczy. Kandydował w roku 1923 na burmistrza Leszna. Postanowił, że ożeni się dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości; Stefanię z domu Poturalską poślubił w styczniu 1919 r. Małżonkowie doczekali się czworga dzieci.
W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz: Michał Zieliński – Wojewoda Wielkopolski, Beata Hanyżak – Starosta Powiatu Szamotulskiego i Włodzimierz Kaczmarek – Burmistrz Miasta i Gminy Szamotuły, delegacje Stowarzyszenia Gimnastycznego „Sokół”, szamotulskiego koła Wielkopolskiego Stowarzyszenia Armii Krajowej i Szamotulskiego Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznych „Orzeł” oraz prezes Rodzinnego Ogrodu Działkowego im. Idziego Świtały w Szamotułach, Krzysztof Wojna. W uroczystości licznie uczestniczyli harcerze – to właśnie przedstawiciele Komendy Hufca im. Armii Poznań w Szamotułach wraz ze społecznym Komitetem Organizacyjnym wyszli z inicjatywą upamiętnienia Idziego Świtały. Przede wszystkim było to jednak święto potomków Świtały, którzy przybyli na tę uroczystość z różnych części Polski.
Uroczystość na ul. Kościelnej rozpoczął hymn harcerski, a zebranych powitał Henryk Żłobiński, przewodniczący Komitetu Organizacyjnego. Przemówienia wygłosili wojewoda Michał Zieliński oraz Jerzy Świtała – wnuk Idziego. Tablicę odsłonili dwaj prawnukowie: Jacek Świtała i Michał Karwacki oraz Komendant Hufca ZHP Mariusz Stołowski. Po poświęceniu jej przez ks. proboszcza Mariusza Marciniaka delegacje złożyły kwiaty i zapaliły znicze. Na zakończenie rozbrzmiał hymn państwowy.
O godz. 12.00 w Bazylice Kolegiackiej Matki Bożej Pocieszenia i św. Stanisława Biskupa odbyła się msza św. w oprawie harcerskiej, kazanie wygłosił proboszcz ks. kanonik Mariusz Marciniak. Podczas nabożeństwa na skrzypcach grała uzdolniona skrzypaczka z Szamotuł – Marcelina Dera, praprawnuczka Idziego Świtały.
Agnieszka Krygier Łączkowska
www.regionszamotulski.pl
Ryszard Kurczewski